بارداری و زایمان یک امر طبیعی است که تقریبا برای همه ی خانم ها اتفاق می افتد. حال آن که در کنار آن همه حس ناب و وضف ناشدنی مادر شدنی که به زنان القا می کنند مشکلات و رنج های بسیاری را نیز به همراه دارد. وارونگی رحم یکی از عوارض بسیار نادر در بارداری محسوب می شود که با توجه به مطالعات انجام شده دلیل مشخصی وجود ندارد اما عوامل متعددی می تواند بر ایجاد چنین عارضه تاثیر بگذارد. در ادامه این مقاله در خصوص این اتفاق ناخوشایند اطلاعاتی بیشتری در اختیارتان قرار می دهیم تا با دانش پزشکی بتوان از بروز انواع بیماری ها جلوگیری کرد.
رحم وارونه چیست؟
فهرست محتوا
یک نوع عارضه شناخته شده است که ممکن است قبل از بارداری و زایمان به صورت مخفیانه در وجود زن حضور داشته باشد و با زایمان ظاهر گردد.
به طور کلی وارونگی رحم به اتفاقی اطلاق داده می شود که قسمت فوقانی رحم مادر که تحت عنوان فوندوس از آن یاد می شود به تدریج به سمت گردنه رحم حرکت می کند و حتی گاهی اوقات مشاهده شده است که پس از افتادگی شدید از ناحیه واژن بیرون زده است.
درجات وارونگی رحم
این عارضه با توجه به شدت آن درجه بندی می شود که شامل موارد زیر می باشد:
- وارونگی ناقص رحم به این معنی است که قسمت بالای رحم به سمت پایین آمده است اما هنوز از دهانه رحم خارج نشده است.
- وارونگی کامل رحم در این مرحله شدت بیماری به حدی است که دیگر رحم به طور کامل بیرون زده است که متخصصین از این اتفاق با عنوان پرولاپس نیز یاد می کنند. ( این اتفاق بیشتر در موارد مبتلا به سرطان رحم مشاهده می شود.)
نشانه های وارونگی رحم عبارت اند از:
- خونریزی بیش از حد معمول در حین یا بعد از زایمان
- احساس سنگینی غیر طبیعی در قسمت شکم و زیر شکم
- درد های شدید در ناحیه شکم و لگن
- افت شدید فشار خون مادر
*توجه داشته باشید که چنانچه هر کدام از علائم مذکور را حتی به صورت خفیف نیز تجربه کردید با بهترین متخصص زنان و زایمان در دسترس تان مشورت کنید و جهت معاینات بالینی آماده شوند.
چه عواملی باعث ایجاد رحم وارونه می شود؟
معمولا پس از اتمام مراحل زایمان طبیعی جفت که از طریق بند ناف داخل رحم تغذیه می کند پس از زایمان همراه با نوزاد خارج می شود.
همانطور که در مباحث پیشین بدان نیز اشاره شد، وارونگی رحم علت مشخضی ندارد. اما عوامل متعددی در بروز چنین عارضه ای دخیل است. در ادامه به برخی از مهم ترین آن ها اشاره خواهیم کرد:
- زمانی که در زایمان های طبیعی جفت همراه با نوزاد بیرون نیاید که می تواند به یک مشکل جدی بدل شود و بعد تر سلامتی مادر را به خطر بیاندازد.
- هنگامی که پزشک متخصص ماما برای ارزیابی وضعیت جنین از وارد کردن دست خود به داخل واژن با لایه برداری بافت جفت از رحم جدا و بیرون می شود.
- زایمان های طبیعی متعدد و طولانی مدت هم یکی دیگر از عواملی است که خطر وارونگی رحم را بیشتر می کند.
- استفاده از برخی از مواد تقویتی هم چون سولفات منیزیم در حین زایمان جهت شل شدن عضلات کف لگنی
- کوتاه بودن بند ناف
- کشیدن بیش از حد بند ناف برای تسریع در روند تحویل گرفتن جفت به ویژه اگر جفت به فوندوس وصل شده باشد.
- سابقه داشتن ناهنجاری های یا ضعف های مادر زادی در ناحیه رحم
رحم وارونه چگونه تشخیص داده می شود؟
در ابتدا لازم است بدانید که تشخیص به موقع در هنگام بروز هر نوع بیماری علی الخصوص وارونگی رحم تاثیر بسیاری زیادی بر روی روند بهبودی دارد. چنانچه این عارضه به موقع شناسایی شود به تبع آن درمان نیز زودتر آغاز می شود.
پس از مراجعه به پزشک متخصص معاینات فیزیکی که در ناحیه شکم و لگن و علائمی مربوط به درد و خونریزی در این قسمت انجام شد باید به منظور بررسی دقیقتری از معاینات بالینی هم چون سونوگرافی، MRI ، کمک گرفت.
وارونگی رحم چگونه درمان می شود؟
با توجه به مطالعاتی که انجام شده است گزینه های درمانی بسیاری برای افرادی که دچار این عارضه شده اند در نظر گرفته شده است که هر کدام از آن ها را بسته به شرایط فیزیکی و روحی هر فردی و هم چنین ترجیحات پزشک بر می گزینند.
- دارو درمانی یکی از معمول ترین راهکار های درمانی است که بسیاری از متخصصین در همان ابتدا از این روش استفاده می کنند و با کمک تجویز دارو های سعی در کاهش علائم و برگرداندن رحم در جای مناسب خو دارند.
- یکی دیگر از گزینه های درمانی استفاده از بالون های که حاوی محلول سالین است که در داخل رحم کارگذاری می شود و تاثیر بسیاری در برگرداندن رحم در وضعیت اصلی و طبیعی خود بر جای می گذارند. این شیوه تا کنون درصد بالای از موفقیت را به خود اختصاص داده است.
- عمل جراحی که اغلب در مواردی که وارونگی رحم به شکل کامل اتفاق افتاده باشد کاربرد دارد و از این طریق زن تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد و طی آن جابه جایی رحم یا هیسترکتومی اضطراری انجام می شود.
نتیجه گیری
در انتها لازم است بدانید که چنانچه در یک مرتبه وارونگی رحم را تجربه کرده اید ممکن است در بارداری های بعدی هم دچار این عارضه شوید. به همین دلیل اگر قصد بارداری مجدد دارید برای حفظ سلامتی تان باید به پزشک معالج تان اطلاع دهید و با مشورت وی اقدامات لازمه را انجام دهید.
دکتر منیژه سیمین دخت هاشمی جم
فارغ التحصیل جراحی زنان و زایمان سال 1386 از دانشگاه علوم پزشکی ایران
فارغ التحصیل دکترا حرفه ای از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی سال 1373
فلوشیپ پرناتولوژی از بیمارستان صارم سال 1393
عضو جامعه جراحان اروپا NESA
دارای بیش از 15 سال کار در حیطه جراحی و بیماری های زنان و زایمان در بیمارستان های تهران
0 دیدگاه